Το πρόγραμμα CaféyCaffè δημιουργήθηκε με στόχο τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των μικρών παραγωγών στις ορεινές αγροτικές κοινότητες, μειώνοντας την κοινωνικοοικονομική τους ευπάθεια και αυξάνοντας τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών και των εισοδημάτων τους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η εγγύηση μιας ευρύτερης και πιο αξιόπιστης προσφοράς καφέ που παράγεται με «βιώσιμο» τρόπο και με χαρακτηριστικά υψηλής ποιότητας. Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην παραγωγή καφέ είναι πλέον αδιαμφισβήτητο γεγονός.
Όπως επισημαίνει ο Διεθνής Οργανισμός Καφέ (ICO), μεταξύ του 2008 και του 2009 σημειώθηκε μείωση της παραγωγής στην Κεντρική Αμερική και το Μεξικό, για λόγους που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Η περίπτωση της Κολομβίας είναι χαρακτηριστική, η οποία έχασε το 50% της παραγωγής της κατά τη διάρκεια των δύο ετών.
Κατά την περίοδο παραγωγής του καφέ του 2012/13, η συνολική παραγωγή στο Μεξικό και την Κεντρική Αμερική επηρεάστηκε από την επιδημία της σκωρίασης του καφέ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα 30% μείωση των συγκομιδών στην περιοχή της Κεντρικής Αμερικής. Την εποχή εκείνη η κατάσταση ήταν τόσο κρίσιμη που ώθησε τον ICO να εγκρίνει μια ειδική απόφαση με στόχο να προσφέρει όλα τα δυνατά μέτρα και να στηρίξει τις χώρες παραγωγής για την καταπολέμηση της περαιτέρω εξάπλωσης της νόσου.
Οι λιγότερο επιβλαβείς προβλέψεις που προέρχονται από το Ελ Σαλβαδόρ αφορούν την εντατικοποίηση σε ανησυχητικά ποσοστά της συχνότητας των φαινομένων που επιβεβαιώθηκαν στο διάστημα των πέντε ή των έξι ετών. Οι ξηρασίες και οι πλημμύρες πραγματοποιούνται σχεδόν κάθε χρόνο, με τεράστιες επιπτώσεις στις φυτείες του καφέ. Όλα αυτά έχουν ως συνέπεια τη μείωση των αποδόσεων των φυτών και, τελικά, μια γενική απώλεια ποιότητας των προϊόντων.
Ακόμη και η Βραζιλία, ο μεγαλύτερος παραγωγός καφέ στον κόσμο, αντιμετώπισε επίσης μείζονες προκλήσεις κατά τις τρεις τελευταίες εποχές συγκομιδής που σχετίζονται με την εμφάνιση σοβαρής ξηρασίας. Αρκεί να πούμε ότι στις αρχές του 2014, η ξηρασία που έπληξε τη Βραζιλία ήταν από τις πιο σοβαρές στην ιστορία της, ενώ οι σχεδόν σπάνιες βροχοπτώσεις που έχουν να πέσουν πάνω από ένα χρόνο στις ανατολικές περιοχές παραγωγής του καφέ της χώρας έχουν προκαλέσει μείωση στη συγκομιδή από αυτές τις περιοχές άνω του 30% σε σύγκριση με τα προηγούμενα επίπεδα.
Υπό αυτή την έννοια, η κατάσταση της παραγωγής καφέ στην ασιατική ήπειρο δεν αποτελεί εξαίρεση. Για χώρες όπως το Βιετνάμ ή η Ινδία, που βασανίζονται από την ξηρασία και τα άγρια εδάφη, δεν περιμένουμε το 2017 ως ιδιαίτερα κερδοφόρο έτος όσον αφορά την παραγωγή.
Η τελευταία έκθεση της Αρχής Ανάπτυξης του Καφέ της Ουγκάντα (UCDA) σχετικά με τις εξαγωγές του Ιανουαρίου 2010 δείχνει ότι οι συνολικές εξαγωγές του Robusta κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες (Οκτώβριος / Ιανουάριος) του έτους 2009/10 σημείωσαν πτώση της τάξης του 17%. Η συρρίκνωση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ξηρασία που επηρέασε τις περιοχές παραγωγής του καφέ κατά τη διάρκεια του κρίσιμου σταδίου σχηματισμού και ανάπτυξης των κόκκων.
Η προοδευτική συρρίκνωση των ποσοτήτων του καφέ που παράγονται και εξάγονται επίσης εδώ οφείλεται κυρίως στην αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης ασυνήθιστων κλιματικών συνθηκών (υψηλές θερμοκρασίες, ασυνήθιστες και πιο έντονες βροχοπτώσεις), εκτός από την εξάπλωση της ασθένειας Wilt του καφέ και τα ανεπαρκή επίπεδα επενδύσεων στον τομέα.
Επιπλέον, σύμφωνα με μια έκθεση της FAO από το 2009, οι αποδόσεις των καλλιεργειών επηρεάζονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή και από τον συνεχή και προοδευτικό ανταγωνισμό του πληθυσμού, των ζώων και των μέσων μεταφοράς για την πρόσβαση σε διατροφικές πηγές, σε ένα πλαίσιο παγκόσμιας έλλειψης εκτάσεων και νερού.
Οι περισσότεροι επιχειρηματίες στην αγορά του καφέ τονίζουν τις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τη μελλοντική διαθεσιμότητα καφέ στον κόσμο, ειδικά σε ορισμένες χώρες της Κεντρικής Αμερικής, λόγω της κλιματικής αλλαγής και του γεγονότος ότι πολλοί μικροί αγρότες έχουν μειωμένη παραγωγική ικανότητα λόγω των εξαιρετικά χαμηλών αποδόσεων. Ίσως στον ορίζοντα υπάρχει μόνο μία δυνατότητα και ένας τρόπος να προχωρήσουμε.
Αυτός της ηθικής οικονομίας και της οικοδόμησης ολοένα στενότερων και σωστών σχέσεων μεταξύ των διαφόρων βιομηχανικών φορέων, δεδομένου ότι μόνο με τη συνεργασία και τον αμοιβαίο σεβασμό μπορεί να αντιμετωπιστεί η πολυπλοκότητα των προβλημάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη και οι μελλοντικές προκλήσεις αυτού όπως και όλων των άλλων γεωργικών τομέων.
Το μεγαλύτερο στοιχείο της καινοτομίας σήμερα συνίσταται στην κεντρικότητα της έννοιας «ποικιλομορφία» μαζί με τη δημιουργία αξίας στις άμεσες σχέσεις μεταξύ του παραγωγού και της εταιρείας καβουρντίσματος, με πλήρη επίγνωση ότι η επιτυχία οποιουδήποτε οργανισμού και κάθε προϊόντος μετράται μέσω του είδους του δεσμού και του διαλόγου που δημιουργούνται με τους προμηθευτές του, σε μια συνεχή πορεία βελτίωσης, υποστήριξης και αμοιβαίας ανάπτυξης.
Μια από τις θετικές συνέπειες αυτής της σχέσης θα είναι η προοδευτική βελτίωση ή/και η μεγαλύτερη αποδοτικότητα των συνθηκών παραγωγής και επεξεργασίας του καφέ για τον παραγωγό, όπου σε παγκόσμιο επίπεδο η παραγωγή του καφέ πραγματοποιείται σε μεγάλο βαθμό από μικρούς παραγωγούς. Με αυτόν τον τρόπο θα υιοθετηθούν πιο προηγμένες τεχνικές καλλιέργειας και τεχνολογίες επεξεργασίας, οι οποίες πρέπει να θεωρούνται εργαλεία και μέσα για μια οικονομικά βιώσιμη παραγωγή καφέ. Σε οικονομικό επίπεδο, η αύξηση της παραγωγικότητας και της ποιότητας του καφέ συνεπάγεται υψηλότερα έσοδα για τους παραγωγούς, χωρίς αυτό να οδηγεί σε υψηλότερη παραγωγικότητα που οδηγεί σε χαμηλότερες παγκόσμιες τιμές.
